3.Кен айыру және шахта қалдықтарын өңдеу
Пайдалы қазбаларды ашық каръерлерде өндіргенде бос жыныстарды (кен айыру қалдықтарын) сол каръерлердің өзінде орналастырылған экологиялық тұрғыдан тиімді болып табылады. Шахта қалдықтарын каръерлерден тыс жерлерге орналастырлған жағдайда жер бетінің бүлінуінің 2вариантын бөлп аитуға болады:1)қалдықтарды ауыл шаруашылығына жарамсыз жерлерге (саи,жыра,шұңқыр,ойпат)орналастыру: 2)қалдықтарды бұрын ауыл шаруашылығына паидаланған жерлерге орналастыру. Бірінші вариант жерді рационалды түрде пайдалану жөнінен екінші варианқа қарағанда тиімді болп табылады. Тау кен өндірісінің қалдықтарын бірінші варианпен орналастырғанда ландшафт жақсарады да, ал жердің биологиялық құнарлығы да артуы мүмкін. Бірақ ,тау жынысын тасымалдауға кыретін шағын аса көп болмаған жағдайда ғана қалдықтарды бірінші варианнтпен орналастырлған тиімді болады. Шахта қалдықтарын жер бетіне орналастырғанда, олар бүлінген жерлердің ауданың өсуне көп үлес қосады. Қалдықтар шахтадан шықан жағдайда оларды ,әдетте ,бір жерге ғана орналастырады. Ал, қалдықтар әр каръерден шықан жағдайда ,крісінше ,оларды бірнеше жерге орналастырады. Сол қалдықтар сақталатын жерді саны транспорт үнемдеуге нгізделген. Бірақ бұл жағдайда ауыл шаруашылығына жарамды жерлерді үнемдеу қаперге алынбайды. Тау кен Өндірісінің жұмыстары барысында бүлінген жерлерді ауылшаруашылығына жарамды жерлерге айналдыру мақсатында жүргізілетін жұмыстар екі этапқа бөлінеді: техникалық рекультивация және биологиялық рекультивация. Техникалық рекультивация бүлінген жерлерді қайтадан пайдаға жарату мақсатында жүргізлетін іс шаралар болып табылады. Ал,биологиялық рекултивация сол жерлердің биологиялық онімін беру қасиетін қалпына келтіруге бағыталады . Техникалық рекультивацияны геологиялық барлау мекемесі немесе тау кен өндірісі жүргізеді де, биологиялық рекультивацияны, әдетте жерді пайдаланушылар жүргізеді. Рекультивациялық жұмыстардың табиғи факторларға байланысты жүргізлуін сол ауданның географиялық және гидролгеологиялық жағдайына, жердің физикалық химиялық қасиетеріне байланысты. Әлеуметік факторларға Сол аудандардағ тұрғындар саны және өндіріс түрлері жатады. Жердің бүліну сипаты (сай,жыра,шұңқыр,тегіс жер) көп жағдайда техникалық рекультивацияның бағытын анықтауыш фактор болп табылады. Ауыл шаруашылығында паидалану бағытында жүргізілінетін техникалық рекультивация сол ауданда ауыл шаруашылық өндірісі дамыған жағдаида жүргізледі.