Жеміс (лат. fructus) — жабық тұқымды өсімдіктер өнімі. Жеміс ұрықтанған аналықтан дамиды, бірақ көптеген өсімдіктерде басқа бөліктерінен де (гүл кіндігі, гүл серігі, т.б.) дамиды. Аналықтан дамыған жемісті нағыз жеміс, ал басқа бөліктерінен дамыған жемісті жалған жеміс деп атайды. Жеміс тұқымнан және жемісқаптан тұрады. Жемісқаптың ішінде бір немесе бірнеше тұқым болады, партеногенездік жолмен дамыған жеміс тұқымсыз болады. Өсімдік түріне байланысты жемістің пішіні, көлемі, түсі әр түрлі болады. Жеміс құрғақ жеміс және шырынды жұмсақ жеміс деп бөлінеді. Құрғақ жемістің көп тұқымды қақырап ашылатын (бұршақ, бұршаққын, т.б.) және бір тұқымды, қақырап ашылмайтын (жаңғақ, жаңғақша, тұқымша, дәнек) түрі бар. Шырынды жемісті көп тұқымды (жидек, асқабақ, алма, т.б.) және бір тұқымды (сүйекті жеміс) деп бөледі. Жемісқаптың сыртқы қабаты (экзокарпий) жылтыр (шие, алма), балауызды (жүзім, алхоры, шомыр), түкті (шабдалы), жұмсақ (өрік), қыртысты (тұшала), қалың (лимон, апельсин), қатты (жаңғақ) болады. Шырынды жемістерде экзокарпий қабатынан кейін қант, май жиналатын жұмсақ мезокарпий (өрік, шие, т.б.) қабаты түзіледі. жемістің ең ішкі қабаты (эндокарпий) кейбір өсімдіктерде қатайып, сүйектеніп кетеді (алхоры, т.б.), кейбіреуінде жұмсақ шырынды (лимон, апельсин) немесе үлпекке (бұршақ тұқымдасы) айналады. Экзокарпий мен мезокарпий жасушаларында хлорофилл болғандықтан, пісіп-жетілу кезінде жемістің жасуша шырынында антоциан пигментінің көбеюіне және хлоропластың хромопласқа айналуына байланысты түсі өзгереді. Бір гүлдегі бірнеше аналықтан (таңқурай, қара бүлдірген, т.б.) пайда болған жемісті күрделі жеміс деп атайды. Бұл жағдайда күрделі жеміс түзетін әр жеміс аналықтан дамиды. Гүл шоғырындағы жеке гүлден дамыған жемістерді шоқ жемістер (мысалы, жүзім) дейді. Өсімдіктердің піскен жемістері мен тұқымы жел (анемохория), су (гидрохория), жануарлар (зоохория) және адам (антропохория) арқылы таралады. Құрамында белок, май, көмірсу витаминдері көп болғандықтан жеміс тағамға, мал азығына, т.б. пайдаланылады. Көптеген жемістен дәрі, бояу алынады. Улы және арам шөптердің жемістері зиянды болады.

Алма. Адамдардың тамаққа қолданатын жемістерінің 4/5 – бөлігі – алмалар. Оны ежелден ем – дәмдік тағам ретінде және ас қорытуы бұзылуын реттейтін амал ретінде қолданған. Дәрумен жетіспегенде, безгекке қарсы да жеген. Алма тәнге күш беріп, ағзаның әртүрлі аурулармен күресуіне көмектеседі. Сырқатқа шалдыққандарға да, сау адамдарға да алманы жеу пайдалы. Алмұрт. Оның шырыны несепті айдау үшін өте пайдалы. Алмұрт шырынын қуық-қа тас байланғанда да ішеді. Алмұрттың шырыны мен тұндырмасы несептің бөлінуін күшейтіп қана қоймай, түсін де ашып, бактерияларды жоюға әсер етеді. Оның азықтық, шипалық қасиеті мол. Алмаға қарағанда алмұртта жасуық мөлшері көбірек, сол себепті тәнге баяу сіңеді. Өрік. Оны «денсаулық жемісі» деп атайды. Құрамында органикалық қышқылдар, нектин, хош иісті заттар, минералды тұздар (калий,) натрий, кальций, т.б. және коротин бар. Жүзім. Оның жас тамырын (30 г) 2 литр суға салып қайнатып, шашты жуса, қайызғақты кетіреді, құйқа терісі тазарады, шаш жақсы өседі. Көктемде сабағын кесіп, шырынын бетке жағып, ондағы қара дақтар мен секпілді кетіреді. Шырынын мол етіп жинап, күніне 3 рет ішсе (бір шай қасықпен), бауырды жазады, оның күіп, сыздағанын басады. Ұзынша келген ақ жүзім бауыр, көк бауырды жазып, қан қысымын төмендетеді. Буынына суық тигенде қара жүзімді жиі жеген жөн. Жүзім қатерлі ісіктен қорғау қасиетіне ие. Онымен қан азаю

сырқатын да емдейді. Қара жүзім шырыны қан бөгелуін болдырмауға шипалы. Жүрек шаншып ауырғанда сары мейізді ет тартқыштан өткізіп, балға араластырып, күніне 3 рет шай қасықтан жейді. Жүзімнің шырынына алма сірке суын қосып ішу еркектің ұрық безінің жұмысын жақсартады. Жарты литр шырынға бір ас қасық сірке суы қосылады. Түстен кейін қос уыс жүзім жеу немесе жүзімнің бір кесе таза сығынды шырынын ішу денеге де, ми жасушаларына да жақсы әсер етеді. Қара жүзім шырынының жүрек ауруларына қарсы анти – кансерогендік ықпалы күшті. Лимон. Шіру процесіне қарсы шипа. Басқа әдістермен тәннен уытты заттардың шөгінділерін шығара алмағанында, оны лимонмен шығарады. Австралия оқымыстыларының ойынша, «лимон шырыны СПИД –ке қарсы күресте арзан және әсері күшті дәрі». Орта ғасырларда халық медицинасында лимонның шырынын ұрықтануға қарсы қолданған. Қант диабетімен ауыратындарға оның жапырағын көлеңкеде кептіріп, ұнтақтап, сосын бір ас қасығын жарты литр суға салып, шай сияқты демдеп, күніне 3 рет 30 грамнан 2 ай ішкізіп, ауруынан жазады. Лимонның шырынын сығып алып бетке жақса, ондағы қара дақ пен секпілді тазартады. Жаңағы шырынды күн сайын 50 грамнан 3 рет үзбей бір ай ішсе, бүйректегі тас пен құм түседі. Лимонды кесіп алып, шайға салып, ішіп жүрсе, қан жүрісі реттеледі, қан қысымының көтері-луі бәсеңдейді. Лимонмен шай ішкен адамның жүйкесі бірқалыпты болады. Банан. Ол денсаулыққа өте пайдалы, көп ауруға шипалы. Қан қысымын реттейді, инсультке шалдығудың алдын алады. Асқазан жарасына да ем. Бананды үй жағдайында сақтау үшін тоңазытқышқа салмайды. Ол он градустан төмен температурада тез бұзылып, тағамдық сапасын жоғалтады. Құрма. Ежелгі араб ғұламалары оның 350 – ден астам пайдалы қасиеті бар деп есептейді. Шырынынан сергітетін сусын жасалады. Құрмадан жүзден астам тағам дайындалады. Құран, хадистерде құрма – жұмақ жемісі деп аталады. Дәрігерлер оның құрамында көптеген емдік қасиет барын анықтаған. Қант қызылшасы. Қанды көбейту, қақырықты босату, сіңірлерді бекемдеу, денені қуаттандыру үшін пайдаланады. Көк бауыр ауырғанға: қант қызылшасын сірке суымен, қышамен араластырып ішкізсе, көк бауырда-ғы бөгеттерді ашады. Бір жақ шеке ауырғанда, қол – аяқтың қалтырауына: қант қызылшасының суық балмен араластырып мұрынға тақса, ауру белгілері жеңілдейді. Құлақ ауырғанға: қант қызылшасы жапырағының суын сығып алып, балмен қосып қайнатып, жылы күйінде құлаққа тамызады. Шаштағы битті жоюға, қайызғақты кетіруге: жапырағының суымен шашты жуады. Іш кернесіне: қант қызылшасын қыша сірке суымен қосып қайнатып ішсе, ауырғанды басады. Адам ағзасындағы түрлі қоқыс – қалдықтарды, артық тұздарды қуады. Қызылша тұнбасы сәбіз, қияр шырыны қосылып әзірленеді. Еркектердің жыныс безін зиянды элементтерден артылту үшін күніне бір мезгіл таңертеңгі астың алдында не соңынан жарты стақан қызылша шырынын ішу қажет. Сәбіз. Ол адамзат баласына біздің ғасырымызға дейін 2 мың жыл бұрын белгілі болған. Римдіктер оны дәмді тағам ретінде пай-аланған. Сәбіз авитаминозды (тағамда дәруменнің

жетіспеуінен болатын ауру) жояды, ағзаның тұмауға қарсы тұруын күшейтеді, зат алмасуды жақсартады. Шикі сәбіз несепті айдаса, ондағы кобальд тұзы қан қысымын түсіреді, қанның қызыл түйіршіктері (эритроцит) мен гемоглобиннің түзілуіне қатысады. Сәбіздің сары өзе- гі жүрек бұлшық етінің шар-шағанын басады, шырынын жүрек инфарктінде ішуге белгілейді. Сәбіздің тор көздемшелері адам бойында Холестериннің шапшаң бөлінуіне мүмкіндік жасайды. Сәбізді оттегі және қуықтағы тасқа қарсы пайдаланады. Дәрігерлер сәбіз шырынын жүкті әйелдерге, ой еңбегімен шұғылдана-тындарға ішуге кеңес береді. Халық медицинасында сәбізді бұрыннан несеп айдау мен ішек құртына қарсы, қан аздыққа, әлсіреуге, ішек-қарын қызметінің бұзылуына, балалы әйелдің емшек сүтінің жетіспеуіне, құрт ауруының (туберкулез) алғашқы кезеңдерінде, белсіздікке қарсы ішу ұсынылады. Осы мағсатта сәбізді сүтке қайнатып та жейді. Қырыққабат. Оны қалай жесе де пайдалы. Ашыған қырыққабат (капуста) тәбетті, асқазанның сөл бөлуін күшейтеді, ас қорытуды жақсартады. Ашыған қырыққабатты ас қорыту жүйесінің бұзылуына (қыжылдау, құсу, кекіру, жүрек айну, ықылық ат) алдын алу үшін пайдаланылады. Ашыған қырыққабат семіруге, шыжыңдыққа да қарсы ем. Қырыққабат сөлі (бұзылмаған) асқазанның әлсіреуін, қарын, ұлтабар жарасын, өт қабының, бауырдың әртүрлі ауруларын, асқазан қабынуын, тоқ ішек жарасының қабынуын емдейді. Сары ауру мен көк бауыр ауруларына да қырыққабат сөлін ішу қажет. Қырыққабат шырыны асқазан сөліндегі қышқылдың көбейген кезінде, қарын ауырғанда қолданылады. Сапа болғанда, ауыз қолдырап, қабынып ауырғанда қырыққабат сөлін сумен араластырып, ауызды, тамақты шаяды. Бас ауырғанда, буын сырқырағанда ауырған жерге қырыққабаттың жас жапырағын жапсырса, ауруды басады. Қырыққабаттың құрамында асқазан жарасына ем болатын заттар бар. Шырыны бауыр ауруына ем. Оны ішкеннен кейін аурудың жанға батқаны азайып, бауыр қалпына келеді. Қырыққабат шырынының құрамындағы күкірт пен хлор, иод асқазан мен ішектің шырышты қабығын тазартады. Ол ұлтабар жарасын да жазады. Бұл үшін қырыққабат шырынын 100 грамнан күніне 3 рет ішу қажет. Оған сәбіз шырынын қосып ішсе, әсері одан да жақсы. Бұл үшін 100 грамм қырыққабат шырынына 200-300 грамм сәбіз шырынын қосады. Қияр. 3 қасық ұсақтап туралған жас қиярға 1 стақан қайнаған суды ыстықтай құйып, 2-3 сағат қойып, тұнбасын сүзіп алып, қалдығын сығады да 1 шай қасық балмен араластырады. Сосын бұл тұнбамен мақтаны шылап алып, таза жуылған бетті сүртсе, ол безеуден арылтады. Қызанақ. Ол біріншіден, тағам ретінде өте пайдалы.оның құрамында қант, пектиндік, азоттық заттар, алкалоид, минералды тұздар мол. Екіншіден, қызанақта А, В, В әсіресе, С дәрумені өте көп. Үшіншіден, жас қызанақ пен томат шырынының шипалық қасиеті жақсы. Асқазан жарасы бар адамдар жас томат шырынын ішуге тиіс. Томат шырыны ағзадағы тастарды да ерітеді. Қызанақ бауыр ауыратындар үшін де өте пайдалы. Ол каротин, калийге де бай. Қызыл бұрыш. Ол адамның ғұмыр жасын ұзарта алады. Бұл ғалымдар ашқан жаңалық. Қызыл бұрыш линидтік алмасуды қалпына келтіріп, дұрыстайды, артериялық қысымды төмендетеді, ішек жолдарының микрофлорасын сауықтырады, жастың ұлғаюына байланысты болатын өзгерістерді тежейді.

Қара қарақат (смородина). Қуыққа тас жиналып несеп жолдары зақымданса, оның 100 грамм жапырағына 60 грамм қой бүлдіргенінің (земляника) жапырағын, 40 грамм жөке гүлін, 30 грамм коровяк гүлін қосып бір стақан суда сақылдатып қайнатады. Суытады, сүзеді. Сонан соң күніне тамақтан соң 2-3 реттен ішіп тұрады. Пияз. Оның ащы дәмі құрамындағы эфир майынан. Құрамында С дәрумені мен каротин көп. Көктемнің көкөніс шыға қоймаған кезеңінде адамға пияз ерекше пайдалы. Біріншіден, тәнге С витаминінің күндік қажетін қанағаттандыруға көмектеседі, екіншіден, ауру жұқтырмайтын (бактерицидтік) және қырқұлаққа қарсы заттарға бай. Сарымсақ. Құрамында В1 тобының дәрумендері, С дәрумендері (жуашығында 10 мг пайыз, сабағында 55 мг пайыз) және Д дәрумені, иод, май, тағы да басқа заттар бар. Сарымсақтың құрамында ауру тудыратын микробтардың көптеген түр-лерін жоятын ерекше бактерицидтік (фитонцидтер) заттар болғандықтан, ол медицинада да қолданылады. Халық арасында сарымсақты көптеген ауруларды емдеуге ертеден пайдаланған. Әсіресе, қырқұлақ ауруын. Емдік қасиеті ежелден белгілі сарымсақтың жаңа қасиетін жапондық, француздық ғалымдар дәлелдеп отыр. Жапон ғалымдарының мәлімдеуінше, сарымсақ адам миындағы қартаю процесін бәсеңдетеді, оның жасушаларын тазартып оты-ады. Құрамында өте белсенді күкірт қосындылары болғандықтан, қанға түскен соң сарымсақ мидың ең қажетті деген бөліктеріне оң әсер етеді. Яғни, сарымсақтан бөлінетін заттар есте сақтау қабілеті мен эмоцияға жауап беретін жасушаларды жақсартады. 2006 жылы француз ғалымдары сарымсақтың қасиетіне қатысты өз зерттеулерінің нә тижесін жариялаған болатын. Бұл зерттеу Франция ның солтүстік-шығысындағы әйелдер арасында жасалған көрінеді. Тәжірибе көрсеткеніндей, сарымсақты көп қолданатын әйелдер арасында кеуде ісігі дертіне шалдыққандар саны басқа сарымсақты сирек қолданатын әйелдерге қара-ғанда аз болыпты. Парсылықтар көтеуді сарымсақтың түтінімен булап емдеу әдісін қолданады. Шағындау темір құтының түбіне қатты қыздырылған кірпішті салып, одан кейін үстіне ұсақ етіп кесілген сарымсақты (болмаса түйе тікенек) салады. Сарымсақ, немесе түйе тікенек күйіп, түтіндей бастағанда сырқат құтының үстіне отырып емделеді. Бұл әдіс қажетінше қайталанады. Ежелгі римдіктер сарымсақтың қасиетін танып, оны легионерлерге күнделікті тамаққа қосып беріп отырған. Ертеде кейбір елде сарымсақты тұмар ретінде тағып, аурудан сақтанған. Сарымсақтың негізгі қасиеті оның құрамындағы эфир майы мен фитонцидте. Қолқаны қаритын эфир майы 2-3 метр аумақтағы микробтарды жойса, ондағы фитонция түрлі аурулардың таяқшасын 5 минутте өлтіреді, астың қорытылуын жақсартады. Асқазан, ішек, жүрек ауруларының да бірден-бір емі – сарымсақ. Ол қан айналымын реттейді, аурудың асқынуына жол бермейді. Шетен жидегі (рябина). Оның шырынын ұзақ мерзім ішетін болса тіпті көтеудің (геморрой) өзі ашылып, жазыла бастайды. Шетен жидегінің шырыны іш жүргізетін дәріден де жақсы әсер етеді. Оны қант қосып 2 рүмкеден күніне үш мезгіл ішкен жақсы. Қауын. Құрамында қант (негізінен сахароза), белок, клетчатка, пектин заттары, ароматтық заттар, 20 мг пайыз С дәрумені, каротин (А провитамині) минералды тұздар бар. Қауынды 6-7 ай сақтауға болады. Қауын несепті көбейтіп, оны тазарта түседі. Ірің бөлінуін тоқтатады, бүйректі қыздырып, қуық жолдарын да тазартады, бүйректегі тасты шығарады. Картоп.

Оның шырынының құрамында калий, күкірт, фосфор, хлор көп. Соның нәтижесінде терідегі дақты картоп шырынын ішіп кетіруге болады. Ағзаны тазалауға таптырмайтын әдіс. Бұл әсіресе, сәбіз шырынын қосқанда айрықша пайдалы. Ол үшін 50 гр. картоп шырынын, 200 гр. сәбіз шырынымен араластырып, күніне 1-3 рет ішеді. Тек тағамға пайдаланғанда есте болатын бір жағдай, аршылмаған картопты суық суға пісіргенде 25 пайыз, нақ солай ыстық суға пісіргенде 10 пайыз, аршылған картопты суық суға пісіргенде 35 пайыз, нақ солай ыстық суға пісіргенде 25 пайыз өзіндегі аскорбин қышқылын жоғалтады. Магний тұздарының аса маңызды көздері картопта 25 пайыз. Жүгері. Дәрілік шикізат ретінде шашағы пайдалы. Оны жүгері дәні жаңадан пісіп келе жатқанда жинап алады. Көлеңкеде кептіреді. Қарайып кеткен шашақтарын алып тастайды. Шашақты жинағанда дереу кептіру қажет. Жүгері шашақтары өт пен зәр айдайды. Медицинада және малдәрігерлік саласында бауыр, өт ауруларын емдеуге пайдаланады. Ол бүйректің, жүректің дұрыс істемеуі салдарынан болатын ісікті де қайтарады. Шие. Ол – Орта Азия мен Қазақстанда, Кавказда көп өсетін көпжылдық өсімдік. Шиенің түрі өте көп. Шиенің ұсақ тамырын қазып алып, көлеңкеде кептіру керек. Сосын ұнтақтайды. Оның 200 граммын 3 литр суға қайнатып, бір күн тұндырып қойып сүзеді де, 150 грамм алма сірке суын құйып араластырады. Бұл дәрі буынға тұз тұнғанда, ревматизмге және қант диабетіне жақсы шипа. Шиенің етін кептіріп, кампот жасайды. Оны қызылшамен ауырған балаға ішкізіп, аурудың бетін тез қайтарып алады. Мұны ересек адамдар сусын орнына үнемі ішетін болса, асқазан, бауыр, ішек дерттеріне ем табады, жүрегінің жұмысы жақсарады. Сүйегінің ішіндегі дәні улы, шағып жеуге болмайды. Беке (айва). Ағашының жас жемісі, оның жапырақтарынан дайындалған тұнба қолқа астмасы ұстамасын тоқтата алады. Құрғақ жапырғының ұнтақталған 5 грамын стақандағы қатты қайнаған суға тұндырады. 1 сағат қымтап орап қояды да сүзіп алады. Бұл тұнбаны тамақтанар алдында 2 ас қасықтан 3-4 рет ішу қажет. Сары мейіз. Жүрек шаншып ауырса, сары мейізді ет тартқыштан өткізіп, балға араластырады. Оны күніне 3 рет шай қасықтан жейді. Сары мейізді (жүзімді) жиі жегеннің өзі адам бойын сергітіп, жұмыс қабілетін арттырады. Мойыл (Басқа аты шомырт). Жапырақ төгетін ағаш. Тамыз айында жемісі піседі. Жемісі сүйекті, қара домалақ. Мойылдың жемісінен қайнатпа, кампот, сусын жасайды. Қабығы, жемісі жоғары қан қысымын төмендетіп, несепті айдайды, іштің өтуін тыяды. Мүкжидек. Қиыр Шығыс пен ТМД елдерінің орталық өңірінде, ылғалды, шымтезекті, батпақты жерлерде өсіп, қыркүйек айында жемісі піседі. Күзде жиналған мүкжидектің құрамында 3,2 пайыз қант пен 3 пайыз органикалық қышқылдар, көктемгі өнімінде 4,2 пайыз қант пен 2,8 пайыз органикалық қышқылдар, 15 мг пайыз дәрумені болады. Бауыры ауыратындарға, қышқылы жоғары асқазанның қабынуында, асқазан және ішек жаралары процесінде мүкжидекті, одан жасалған тағамдарды жеу қажет. Шалғам (редис). Барлық жерде өсіріліп, тамыр-жеміс пайда болысымен жинап алады, әйтпесе ағаш тәрізді қатайып кетіп, дәмін жояды. Құрамында қант, су, азотты заттар, клечатка, 25 мг пайыз С дәрумені, өзіндік өткір иіс беріп тұратын эфир майы, фитонцидтер (микроорганизмге кері

әсер ететін заттар), минералды тұздар бар. Ішек – қарын ауырғанда, бауыр, бүйрек және буын (подагра ауруымен сырқаттанатындарға шалғамды пайдалануға болады. Грек жаңғағы. 200-500 жылға дейін өмір сүреді, биіктігі 25-30 метр. Ашық және күңгірт түсті ядросын (дәнін) 12 сағаттай тұзды суға салып қойса, қауызы оңай ашылады. Сонан соң дәнін ағынды суға шайып, кептіреді. Халық медицинасында грек жаңғағының дәнінен, жапырағы мен тамыр қабықтарынан шырыны (сөлі), майы емдік- диеталық мақсатқа пайдаланылады. Рахит, сары аурумен сырқаттанған балаларды грек жаңғағының жапырақ, жаңғағының қайн-атындысымен емдесе жақсы шипа. Тұнбасына дәке шылап жараның бетіне қойып, байлауға ыңғайсыз жерлерге жағып емдейді. Асқазан, ішек ауруларын да жазады. Анар. Құрамында қант, 4-10 мг пайыз С дәрумені, танин, лимон қышқылы бар. Шырынын (құрамында танин болғандықтан) және же- місінің қабығын медицинада асқазанның жұмысы бұ-зылғанда, кепкен бұтақтары мен діңінің қабығын ішек құртына қарсы дәрі ретінде пайдаланады. Асқазаны ауыратындар, асқазан сөлінің қышқылы жоғары, гастритпен сырқаттанатындар, энтороколитпен ауырғанда анардың ащы сорттарын пайдаланбау қажет. Қарбыз. Оның асханалық сортының салмағы 16 келіге дейін жетеді. Құрамында (орташа есеппен) 89,5 пайыз су, 7 пайызға жуық (кейбір сорттарында 12 пайыз) қант кездеседі. Әбден піскен қарбыз дәмді. Оны тұздап та жейді. Қарбызды дүкеннен, базардан сатып алған жөн. Өйткені онда санитарлық бақылау жасалады. Қарбыз да адам денсаулығына пайдалы. Апелсин. Отандық сорттарының құрамында қант, 60 мг пайыз С дәрумені, каротин (А провитамині), В1, В2, Р және РР дәрумендері бар. Темекі қағазына оралған апелсинді мамыр айына дейін сақтап қоя аласың. Әсіресе, оның қабығы дәруменге өте бай. Семіздіктен емдегенде апелсин, алма, қияр күндерін тағайындайды. Себебі көкөніс пен жемістің энергиялық қуатының аздығы тамақтың күндік рационы- ның калориялығын күрт кемітеді. Осыған орай бұл күн- дер жеңілдену күндері деп аталады. Күнбағыс. Мұнан жасалған дәрілер суыққа қарсы, ыстықты түсіру, тыныштандыру, тәбет ашу үшін қолданылады. Күнбағыс тұнбасын былай жасайды: жаңадан басын үзіп, гүлі мен дәнінен ажыратады, ұнтақтан үш үлкен қасығын алып оған жарты литр арақ құяды. Күн көзінде бір ай ұстайды. Тұнбаны күніне үш рет тамақтан жарты сағат бұрын 20 тамшыдан ішкен дұрыс. Ауырған адамның ыстығын түсіруге бір ас қасық ұнтақталған жапырағына қайнаған су құйып, баяу отта 10 минуттай ұстап, тұнбаны бір сағат суытады. Күніне үш рет тамақтан жарты сағат бұрын бір стақаннан ішеді. Адамның бойында тұз жиналса, бір стақан ұнтақталған тамырға үш литр қайнаған су құйып, баяу отта 3-4 минут ұстап, бір сағат суытады. Бұл тұнбаны күніне үш рет бір стақаннан тамақтан жарты сағат бұрын ішсе, ем болады. Тек күнбағыстан жасалған осынау дәрілерді ішіп жүргенде ащы тамақтан бас тарту қажет.

542 comments
  1. I have figured out some important things through your blog post. One other subject I would like to talk about is that there are plenty of games in the marketplace designed specifically for preschool age kids. They contain pattern acceptance, colors, dogs, and designs. These generally focus on familiarization as opposed to memorization. This makes children and kids occupied without having the experience like they are studying. Thanks

  2. Unquestionably believe that which you stated. Your favorite justification appeared to be on the internet the easiest thing to be aware of. I say to you, I certainly get irked while people consider worries that they just don’t know about. You managed to hit the nail upon the top and also defined out the whole thing without having side effect , people can take a signal. Will probably be back to get more. Thanks

  3. hello there and thank you for your info – I have certainly picked up something new from right here. I did however expertise several technical issues using this site, as I experienced to reload the web site lots of times previous to I could get it to load properly. I had been wondering if your web hosting is OK? Not that I’m complaining, but sluggish loading instances times will very frequently affect your placement in google and could damage your quality score if advertising and marketing with Adwords. Well I am adding this RSS to my e-mail and can look out for much more of your respective exciting content. Make sure you update this again soon..

  4. Howdy! I know this is kinda off topic but I’d figured I’d ask. Would you be interested in trading links or maybe guest writing a blog post or vice-versa? My site covers a lot of the same topics as yours and I believe we could greatly benefit from each other. If you’re interested feel free to send me an e-mail. I look forward to hearing from you! Terrific blog by the way!

  5. The elegance of those blogging engines and CMS platforms may be the lack of limitations and ease of manipulation that permits builders to put into action prosperous subject material and ‘skin’ the site in this kind of a way that with really little effort a single would in no way observe what it truly is generating the website tick all without having limiting content and effectiveness.

  6. An impressive share, I simply with all this onto a colleague who had previously been conducting a little analysis for this. And he the truth is bought me breakfast since I discovered it for him.. smile. So i want to reword that: Thnx for that treat! But yeah Thnkx for spending some time to debate this, I am strongly about this and enjoy reading much more about this topic. When possible, as you grow expertise, would you mind updating your site with an increase of details? It is actually extremely helpful for me. Big thumb up for this article!

  7. That is the suitable weblog for anybody who needs to seek out out about this topic. You understand so much its almost exhausting to argue with you (not that I actually would needÖHaHa). You positively put a brand new spin on a subject thats been written about for years. Great stuff, simply nice!

  8. An impressive share, I recently with all this onto a colleague who had previously been doing little analysis about this. And that he actually bought me breakfast simply because I ran across it for him.. smile. So ok, i’ll reword that: Thnx with the treat! But yeah Thnkx for spending any time to talk about this, I believe strongly about it and enjoy reading more about this topic. If you can, as you grow expertise, might you mind updating your blog with an increase of details? It can be extremely ideal for me. Huge thumb up due to this short article!

  9. I have been browsing on-line more than three hours as of late, but I by no means found any fascinating article like yours. It’s pretty price enough for me. In my view, if all website owners and bloggers made just right content as you did, the net will likely be much more useful than ever before!

  10. Great ¡V I should certainly pronounce, impressed with your website. I had no trouble navigating through all tabs as well as related info ended up being truly easy to do to access. I recently found what I hoped for before you know it at all. Reasonably unusual. Is likely to appreciate it for those who add forums or anything, website theme . a tones way for your customer to communicate. Nice task.. rent a car pristina

  11. Nice post. I find out some thing tougher on different blogs everyday. Most commonly it is stimulating to study content from other writers and employ something from their site. I’d choose to apply certain together with the content in this little weblog no matter whether you do not mind. Natually I’ll give you a link on your web blog. Thank you for sharing.

  12. Congratulations on having one of the most sophisticated blogs Ive come across in some time! Its just incredible how much you can take away from something simply because of how visually beautiful it is. Youve put together a great blog space –great graphics, videos, layout. This is definitely a must-see blog!

  13. I was just looking for this info for some time. After six hours of continuous Googleing, at last I got it in your website. I wonder what is the lack of Google strategy that do not rank this type of informative web sites in top of the list. Generally the top websites are full of garbage.

  14. How is it that just anyone can write a weblog and get as popular as this? Its not like youve said anything incredibly impressive more like youve painted a quite picture above an issue that you know nothing about! I dont want to sound mean, here. But do you actually think that you can get away with adding some quite pictures and not seriously say something?

  15. Why is chaat so preferred amongst Indians? The tanginess involved is the critical tempting aspect in the numerous chaat objects you will constantly come across roadside stalls crowded with people, all getting chaat! A lot of a sweets store also sell chaat prepared the hygienic way so drawing more consumers in contrast to roadside stalls. Very few of the preferred chaat products involve dahi bhalla, paneer masala chilla, aloo tikki, kachori with sabji, paneer tikka, raj kachori, bhalla papri, lachha tokri, pani puri, bhel puri, matar kulcha, pao bhaji, and papri chaat. Most of these things are prepared from flour dough with a blend of many other ingredients these kinds of as potato items, crispy fried bread, gram or chickpeas, tangy-salty spices, chilly and tamarind sauce. Every chaat merchandise is served in a plate garnished with yogurt, fresh new green coriander leaves, and more except the pani puri. Aloo tikki is a bit various wherein boiled potatoes are smashed and designed into tiny doughs and then fried in butter. When it is accommodated in a plate, it is garnished with yogurt, onion, spices, and coriander. So, have a look at your preferred sweets store and have chaat prepared the hygienic way!

  16. Can I say that of a relief to discover someone that really knows what theyre talking about on the internet. You actually realize how to bring a worry to light and earn it critical. Lots more people must read this and understand this side of your story. I cant think youre less well-known since you also definitely hold the gift.

  17. What are you indicating, man? I know everyones got their own thoughts and opinions, but really? Listen, your web log is cool. I like the hard work you put into it, specifically with the vids and the pics. But, come on. Theres gotta be a better way to say this, a way that doesnt make it seem like most people here is stupid!

  18. Considerably, the article is really the greatest on this worthw hile topic. I concur with your conclusions and also definitely will eagerly look forward to your approaching updates. Saying thanks will certainly not simply just be sufficient, for the exceptional clarity in your writing. I can at once grab your rss feed to stay informed of any kind of updates. Genuine work and much success in your business dealings!

  19. I’m impressed, I must say. Actually rarely must i encounter a blog that’s both educative and entertaining, and without a doubt, you may have hit the nail within the head. Your thought is outstanding; the catch is something that insufficient folks are speaking intelligently about. I’m very happy i always came across this around my hunt for something about it.

  20. An impressive share, I recently with all this onto a colleague who was simply doing a little analysis about this. And hubby in reality bought me breakfast simply because I uncovered it for him.. smile. So let me reword that: Thnx for any treat! But yeah Thnkx for spending plenty of time to talk about this, I am strongly about this and adore reading more about this topic. If it is possible, as you grow expertise, does one mind updating your blog with a lot more details? It can be extremely of great help for me. Huge thumb up due to this article!

  21. An impressive share, I with all this onto a colleague who has been performing a small analysis for this. Anf the husband actually bought me breakfast since I found it for him.. smile. So let me reword that: Thnx for your treat! But yeah Thnkx for spending time to talk about this, I feel strongly about this and love reading more about this topic. If at all possible, as you grow expertise, does one mind updating your blog post with increased details? It really is highly useful for me. Huge thumb up in this text!

  22. This design is steller! You obviously know how to keep a reader amused. Between your wit and your videos, I was almost moved to start my own blog (well, almost…HaHa!) Excellent job. I really loved what you had to say, and more than that, how you presented it. Too cool!

  23. Hey there! I know this is somewhat off topic but I was wondering which blog platform are you using for this site? I’m getting sick and tired of WordPress because I’ve had issues with hackers and I’m looking at options for another platform. I would be great if you could point me in the direction of a good platform.

  24. Nice post. I learn some thing tougher on diverse blogs everyday. It will always be stimulating to learn content using their company writers and exercise a little from their store. I’d prefer to use some while using the content in my weblog whether you don’t mind. Natually I’ll provide you with a link on your own internet blog. Appreciate your sharing.

  25. Speed courting provides you with an even shorter period to be able to make an impression. As a substitute courting process, it is usually a great deal of enjoyment. A person sit down reverse of someone and also each of you include a short while to make sure one other concerning oneself. If the bell jewelry everyone step on to the subsequent dining room table, begin at rectangle just one along with replicate.

  26. Youre so cool! I dont suppose Ive learn anything like this before. So good to search out someone with some authentic ideas on this subject. realy thank you for beginning this up. this web site is one thing that’s needed on the web, someone with somewhat originality. useful job for bringing something new to the internet!

  27. Howdy! I know this is kinda off topic but I’d figured I’d ask. Would you be interested in exchanging links or maybe guest authoring a blog post or vice-versa? My website addresses a lot of the same topics as yours and I believe we could greatly benefit from each other. If you are interested feel free to shoot me an e-mail. I look forward to hearing from you! Superb blog by the way!

  28. Good – I should certainly pronounce, impressed with your web site. I had no trouble navigating through all the tabs as well as related info ended up being truly simple to do to access. I recently found what I hoped for before you know it at all. Reasonably unusual. Is likely to appreciate it for those who add forums or anything, website theme . a tones way for your client to communicate. Nice task.

  29. My good friend in addition to I actually started to be one chatting about your personal extraordinarily situation, he’s got normally endeavouring in order to turn out everybody under the sun absolutely wrong. Units perception on the is great too as in those things solutions I’m. I really these days a digital shipped my mate our site in order to show an ex your existing observe. Following case your blog site When i finished up preserving and will also be discovering his or her made use of to discover for reading a up-dates!

  30. I simply wished to appreciate you yet again. I do not know the things I could possibly have created without the entire secrets provided by you regarding my problem. It has been a very distressing difficulty in my circumstances, nevertheless understanding this skilled way you solved it made me to jump over delight. I am happy for your advice and in addition trust you comprehend what a great job you were undertaking training the rest thru your webpage. I am certain you haven’t met all of us.

  31. My spouse and i have been so fortunate that Edward could finish up his survey because of the precious recommendations he came across out of the blog. It is now and again perplexing to just continually be releasing guides that some people could have been making money from. And we also take into account we now have the writer to thank for that. All the explanations you made, the easy website navigation, the friendships you will give support to engender – it is all impressive, and it’s really assisting our son and us imagine that the idea is entertaining, and that’s really important. Thank you for everything!

  32. “I wanted to draft you a very little note so as to give many thanks the moment again considering the incredible tricks you have provided above. This is quite extremely open-handed of you to allow unreservedly precisely what numerous people could have offered for sale as an ebook in making some dough on their own, particularly now that you might well have done it in case you decided. These secrets in addition served to be the fantastic way to be aware that most people have similar desire the same as mine to find out more around this problem. I am certain there are lots of more enjoyable situations in the future for people who scan through your blog.”

  33. Can I simply say what a relief to search out someone who actually is aware of what theyre talking about on the internet. You definitely know methods to bring a difficulty to gentle and make it important. More people have to learn this and understand this facet of the story. I cant imagine youre no more widespread since you definitely have the gift.

  34. Hi there! I realize this is sort of off-topic but I had to ask. Does operating a well-established website like yours take a massive amount work? I am brand new to operating a blog but I do write in my journal on a daily basis. I’d like to start a blog so I can share my personal experience and feelings online. Please let me know if you have any ideas or tips for new aspiring blog owners. Appreciate it!

  35. I believe that avoiding packaged foods may be the first step to lose weight. They will taste great, but packaged foods currently have very little vitamins and minerals, making you eat more simply to have enough vitality to get through the day. For anyone who is constantly feeding on these foods, switching to whole grain products and other complex carbohydrates will help you have more vitality while eating less. Great blog post.

  36. Good post and a nice summation of the problem. My only problem with the analysis is given that much of the population joined the chorus of deregulatory mythology, given vested interest is inclined toward perpetuation of the current system and given a lack of a popular cheerleader for your arguments, I’m not seeing much in the way of change.

  37. Intimately, the post is in reality the greatest on that worthy topic. I match in with your conclusions and can thirstily look forward to your forthcoming updates. Saying thanks will not just be enough, for the great lucidity in your writing. I will perfect away grab your rss feed to stay privy of any kind of updates. Authentic work and also much success in your business endeavors!

  38. When I originally left a comment I appear to have clicked on the -Notify me when new comments are added- checkbox and from now on each time a comment is added I receive 4 emails with the exact same comment. Is there an easy method you are able to remove me from that service? Cheers.

  39. You’re so awesome! I do not suppose I’ve read through a single thing like that before. So good to find somebody with some genuine thoughts on this subject matter. Really.. many thanks for starting this up. This web site is one thing that is needed on the web, someone with a little originality.

  40. The very next time I read a blog, Hopefully it doesn’t fail me just as much as this particular one. After all, I know it was my choice to read, but I truly believed you would probably have something helpful to say. All I hear is a bunch of whining about something that you could possibly fix if you were not too busy seeking attention.

  41. Youre so cool! I dont suppose Ive learn something like this before. So nice to search out any person with some unique thoughts on this subject. realy thank you for starting this up. this web site is one thing that’s needed on the net, someone with a bit of originality. useful job for bringing something new to the internet!

  42. May I simply say what a comfort to find an individual who truly understands what they are discussing over the internet. You actually realize how to bring an issue to light and make it important. More and more people really need to look at this and understand this side of the story. It’s surprising you aren’t more popular since you certainly have the gift.

  43. The next time I read a blog, Hopefully it won’t disappoint me just as much as this particular one. I mean, I know it was my choice to read through, but I actually thought you’d have something interesting to talk about. All I hear is a bunch of whining about something that you can fix if you were not too busy searching for attention.

  44. I’m amazed, I must say. Seldom do I come across a blog that’s equally educative and engaging, and without a doubt, you’ve hit the nail on the head. The problem is an issue that too few folks are speaking intelligently about. I’m very happy that I stumbled across this in my search for something regarding this.

  45. May I just say what a comfort to uncover a person that actually knows what they’re discussing on the web. You certainly realize how to bring a problem to light and make it important. A lot more people should look at this and understand this side of your story. I can’t believe you aren’t more popular since you surely have the gift.

  46. Right here is the perfect blog for anybody who wants to find out about this topic. You know so much its almost hard to argue with you (not that I personally will need to…HaHa). You definitely put a new spin on a subject which has been written about for a long time. Great stuff, just great.

  47. Having read this I believed it was really informative. I appreciate you spending some time and energy to put this information together. I once again find myself personally spending a significant amount of time both reading and leaving comments. But so what, it was still worth it!

  48. Can I just say what a comfort to discover someone that really knows what they are talking about on the net. You definitely realize how to bring a problem to light and make it important. A lot more people must read this and understand this side of your story. I was surprised that you aren’t more popular given that you most certainly possess the gift.

  49. This is the perfect blog for anyone who wishes to find out about this topic. You realize so much its almost hard to argue with you (not that I actually will need to…HaHa). You definitely put a brand new spin on a subject which has been discussed for ages. Excellent stuff, just great.

  50. I’m amazed, I must say. Seldom do I encounter a blog that’s both educative and interesting, and let me tell you, you’ve hit the nail on the head. The issue is an issue that not enough people are speaking intelligently about. I am very happy that I came across this during my search for something relating to this.

  51. Having read this I believed it was rather informative. I appreciate you spending some time and effort to put this informative article together. I once again find myself personally spending a significant amount of time both reading and commenting. But so what, it was still worthwhile!

Пікір үстеу

Э-пошта мекенжайыңыз жарияланбайды. Міндетті өрістер * таңбаланған

You May Also Like

Жаңа жылға мерекелік сценарий құру

Пән:Мәдени қызметін ұйымдастыру Мерзімі:30.11.20 Жасаған:Кабдуалиева А Жаңа жылға мерекелік сценарий құру  Міндеттері:…

Резеңке-техникалық қалдықтар бұйымдары, дәріс

Дәріс №6. Резеңке-техникалық қалдықтар бұйымдары Санына байланысты енгізілген вулканизация кезіндегікүкірттірезеңкені бөлуге болады:…

Мұнайдың шығу тегінің әр түрлі болжамдары

Мұнайдың шығу тегінің әр түрлі болжамдары Мұнай  кеніштерінің  пайда  болуы  мен    орналасуы …

Компютерлік желі дегеніміз не?

Компютерлік желі деп әр-түрлі ресурстарды, мысалы, программаларды, құжаттарды, және принтерларды бірігіп пайдаланатындай…