Конфликт – (лат. conflіctus – қақтығыс) – екі немесе бірнеше жақтардың қарым-қатынасы барысында мақсаттары мен көзқарастарының өзара қарама-қайшылығы.
Конфликтті реттеу кезеңдері
- Жағдайды бағалау
- Конфликтті шешудің жолдарын іздеу
- Оңтайлы шешімді талдау және таңдау
- Іс-шаралар жоспарын қалыптастыру және оны жүзеге асыру
1. Жағдайды бағалау
- Шынында даудың бар-жоғын анықтаңыз. Мүмкін, тараптар мән-жайларды түсінбеуі немесе тараптардың бірі екіншісінің ұсыныстарын немесе мүдделерін қате түсінуі мүмкін.
- Егер қақтығыс нақты болса, қақтығысушы тараптың келесі қадамы өздерінің мүдделерін, негізгі мақсаттары мен құндылықтарын мұқият талдау болуы керек.
- Сіздің мүдделеріңізді нақтылай отырып, сіз осы мүдделер бойынша талаптардың ақылға қонымды деңгейін бағалап, оларды қорғауға дайын болуыңыз керек.
2. Конфликтті шешудің жолдарын іздеу
- Мәселеге деген көзқарасыңызды өзгертуге көмектесетін сұрақтар қойыңыз, қарама-қайшы мүдделерді толығымен болмаса да қанағаттандыру жолдарын көріңіз.
- Егер тараптардың біреуі екінші тараптың негізгі талаптарын түсінбесе, шығындарды азайту және мүдделерді сәйкестендіру мүмкін емес, ал басқа тәсілдерді қанағаттандыру керек.
- Екінші жағынан, интегративті шешімдерді іздеуде ойластырылған тәсілді қолдану үшін жағдай туралы ақпарат аз болады. Мұндай жағдайларда, сіз олардың біреуі қарсы жаққа сәйкес келеді деген үмітпен проблеманы шешудің бірқатар жолдарын ұсына отырып, сынақтан және қателіктерден өтуіңіз керек.
3. Оңтайлы шешімді талдау және таңдау
- Баламалы шешімдердің салыстырмалы түрде талдау.
- Салыстыру үшін ең маңызды критерийлер жиынтығын бөліп алу. Болашақта алға қойылған мақсат негізінде іріктеу критерийлерін қолдана отырып, ең сапалы шешім анықталады.
4. Іс-шаралар жоспарын қалыптастыру және оны жүзеге асыру
- Егер іздеу бағыттары айқын және ортақ мүдделер анықталса, жанжал іс жүзінде шешіледі.
- Қалған келіспеушіліктер бойынша ымыраға келу, қолданыстағы нұсқалардың ішінен шешімді оңтайлы таңдау әдістерін қолдану ғана қалады. Қол жеткізілген келісімдерді іске асырудың іс-қимыл жоспарын және бақылау жүйесін қалыптастыру болашақта сол тақырып бойынша бірнеше рет қақтығыстарды болдырмауға мүмкіндік береді.
Қорытынды
Әрине, ұйымдағы конфликтті басқару бойынша осы және басқа да ережелер мен ұсыныстардың барлығы мінсіз емес. Олар қақтығыс жағдайының барлық факторларын ескере отырып қолданылуы керек. Алайда, көшбасшыға дұрыс шешім табуға және қақтығыстарды қауіпсіз бағытқа бағыттауға көмектеседі.