Бөлгіш құрылымдарды жылуфизикалық есептеу
Ғимараттың сыртқы қоршауы жылу техникалық сапасына байланысты:
– ғимараттардың қолайлы микроклиматы, яғни бөлмедегі ауаның ылғалдылығы нормативтік талаптардан төмен емес температураны қамтамасыз етуі;
– қысқы уақытта ғимараттан шығарылатын жылу мөлшері;
– қоршаудың ішкі бетінің температурасы;
– жылудан қорғайтын қоршаудың ылғалдық режимі, қоршаудың сапасы және оның беріктігі.
Жылу техникалық есептеу әдістемесі қоршау конструкциясының оңтайлы қалыңдығы келесілерден тұрады:
–құрылыс ауданының климаттық көрсеткіштері;
–ғимараттар мен бөлмелерді пайдаланудың санитарлы-гигиеналық және жайлы жағдайлары;
– энергия үнемдеу шарттары.
Жылу техникалық есептеу әдістемесі сыртқы қоршау конструкциясының жылу берілісінің экономикалық орынды кедергісін анықтаудан тұрады.
Бұл ретте қоршау конструкциясының жылу беру кедергісі жылу беруге қажетті кедергіден кем болмауы тиіс.
Құрылыс ауданына байланысты біртекті (бір қабатты) немесе көп қабатты қоршау конструкциясы қолданылуы мүмкін.
Мәселен, ыстық, құрғақ климаты бар, қыс мезгілінде төмен температурасы бар аудандарда сыртқы қабырғалық құрылымдарда келесілер қолданылады:
– біртекті тас қаламы;
– жеңіл (үш қабатты) тастан жасалған жылытқышы бар:
а)керамзитті қиыршық тас;
б)қож (шлак);
в)жеңіл кеуектелген бетон;
г)шлакоблоктар, газопеноблоктар.
Панельді үй құрылысында бір немесе екі қабатты панельдерді қолдану қарастырылған. Темірбетон конструкцияның екінші сыртқы қабаты жеңіл кеуектелген бетоннан жасалады. Конструкцияның жекелеген қабаттары икемді байланыстармен қосылады. Сыртқы жылу оқшаулағыш қабат жоғары сапалы сылақпен немесе керамикалық қасбеттік плиткамен міндетті түрде әрлеуді талап етеді.
Суық, ылғалды климатты аудандарда ауданы бойынша қабырғалық қоршаулар ретінде тиімділігі жоғары жылу оқшаулағыш қабаты бар көп қабатты конструкциялар қолданылады. Жылу оқшаулағыш қабат конструкцияның ішінде орналасуы керек. Материалдың мұндай орналасуы оның барынша тиімділігін қамтамасыз етеді.
–қатты және жартылай қатты минерал плиталары;
–пенополистирол (құйылған және –плиталы);
Жылу оқшаулағыш материалды ғимараттың сыртынан (қасбеті бойынша) немесе бөлмелерді қайта жаңарту кезінде ғана орналастыруға болады.
Жылу оқшаулағыш материал ретінде қолданылатындар:
-пенополиуретан
–пенопласт (құйылған және плитка);
Жөндеу жұмыстарын жобалау үшін қоршау конструкцияларының жылутехникалық есебі
Қоршау конструкцияларының жылу техникалық есебі қажетті жылу оқшаулағыш материалды және оның оңтайлы қалыңдығын анықтау үшін, қажетті жылу оқшаулағыш әсерді қамтамасыз ету үшін жүргізіледі.
Қоршау конструкциясы – бұл бөлмелердің сенімді термооқшаулауын қамтамасыз ету үшін қабырғалардың ішінде немесе сыртынан орналастырылатын аса жеңіл жылуоқшаулағыш конструкция. Қоршау конструкциялары көптеген түрлі жылытқыштардан жасалады, олардың ішінде минералды мақта және пенопласт.
Минералды мақта – жылу оқшаулағыш үшін қолданылатын ең танымал заманауи материалдардың бірі. Ол ретсіз өрілген жеке талшықтардан тұрады. Мұндай құрылым балқытылған шынының, тау жыныстарының немесе Домна қожының шашырауы нәтижесінде қалыптасады. Әдетте, минвата маттар немесе плиталар түрінде жасалады. Талшықтардың плиткаларда мықты ілінуі үшін, олар су өткізбейтін май және фенолспирт сияқты түрлі заттармен сіңеді. Плиталар көбінесе жеке объектілерде жылу оқшаулағыш қабат ретінде, ал маттар – үлкен беттерді оқшаулау үшін қолданылады.
Түрлері:
Шыны талшық
Шыныны және түрлі заттарды (құм, әктас, доломит, сода) араластыру нәтижесінде алынатын шыны талшығынан жасалады. Бұл түр жоғары химиялық төзімділігімен ерекшеленеді. 5-15мкм(микрометр) қалыңдығы кезінде талшықтардың ұзындығы 15-50 мм жетеді. Шыныны көтере алатын ең жоғары қыздыру температурасы-500 градус.
Түрлері:
Тас мақта.
Көбінесе габбро-базальт тау жыныстарының балқымасынан жасалады. Мұндай мақта 300 градустан жоғары емес қыздыру температурасына шыдайды.
Түрлері:
Қожды мақта
Балқытылған Домна қожынан алынатын қожды мақта талшықтардың тас мақтамен бірдей өлшемдері бар. Бірақ ол көтере алатын ең жоғары температура 600 градусқа тең.
Пенопласт – құрылыстың көптеген салаларында ең кең қолданылатын әмбебап материалдардың бірі болып саналады. Еденге, төбеге, қасбетке және басқа да мақсаттарға арналған сыртқы және ішкі қабырғаларды жылыту үшін қолданылады.
Қасиеттері
- Жылу өткізгіштігі
Бұл материалдың жылу өткізгіштігі, керамзиттен немесе ағаштан әлдеқайда аз. Сондықтан, оны оқшаулау материалы ретінде жиі қолданатыны таңқаларлық емес.
- Дыбыс оқшаулау
Сонымен қатар, көбік плиталардың пенопласт құрылымы әртүрлі шудан оқшаулауды өте жақсы жеңеді.
- Экологиялық және химиялық әсерлерге тұрақтылық
Пенопласттың даусыз артықшылығы түрлі зиянды химиялық әсерлерге өте төзімді болады. Өртке қарсы және ылғалға төзімді қасиеттері өте танымал.
Қоршау конструкцияларының жылутехникалық есебі кезінде қабырғалар дайындалған материалдардың қалыңдығы мен жылу физикалық қасиеттері, пайдалану шарттары, бөлмелердің ылғалдық режимі және ауаның ылғалдылығының деңгейі ескеріледі.
Қоршау конструкцияларының жылутехникалық есебі барлық әсер ететін факторларды ескере отырып, жылытылатын торап түріне байланысты формулалардың тұтас қатары бойынша жүргізіледі.
Ғимараттарды пайдаланудың санитарлы-гигиеналық және жайлы жағдайларын қамтамасыз ету үшін қоршаудың қабылданған конструкциясы ҚНжЕ-ге сәйкес қажетті температура мен ылғалдылықты қамтамасыз керек.
Егер қабырғалар мен жабынның қабылданған конструкциясы аз энергия кетіретіп, (жылу тасығыштың температурасының 90-нан 60…70 о С-қа дейін азаюы) ғимаратта қажетті температура мен ауаның ылғалдылығын қамтамасыз етуге мүмкіндік берген жағдайда, ғимаратта оңтайлы микроклиматты қамтамасыз ету қажет.
Санитарлы-гигиеналық және жайлы жағдайларға жауап беретін қоршау конструкцияларының жылу беруге талап етілетін кедергісін мына формула бойынша анықтаймыз:
мұндағы n-сыртқы ауаға қатысты қоршау конструкцияларының сыртқы бетінің жағдайына байланысты қабылданатын коэффициент;
tв-МЕМСТ 12.1.005-88 және тиісті ғимараттар мен құрылыстарды жобалау нормаларына сәйкес қабылданатын ішкі ауаның есептік температурасы, о С;
tн-0,92 қамтамасыз етілген ең суық бес күндік орташа температураға тең сыртқы ауаның есептік қысқы температурасы, о С, А қосымшасы;
∆ tн-ішкі ауа температурасы мен қоршау конструкциясының ішкі бетінің температурасы арасындағы 2-кесте бойынша қабылданатын нормативтік температуралық ауытқулар;
ав-қоршау конструкцияларының ішкі бетінің жылу беру коэффициенті.
Ескерту-есіктер мен терезелердің Ro тР жылу беруге талап етілетін кедергісі мына формула бойынша анықталатын ғимараттар мен құрылыстар қабырғаларының 0,6 . Ro тр кем болмауы тиіс.
Қоршау конструкциясының жылу беру кедергісін мынадай формула бойынша анықтау керек:
мұндағы ав – формуладағы сияқты
Rк – қоршау конструкциясының термиялық кедергісі, (м 2 . о С)/Вт
αн – қоршау конструкциясының сыртқы бетінің жылу беру коэффициенті( қысқы жағдайлар үшін), Вт/ (м2 . о С)
Rк термиялық кедергісі, (м2 . о С) / Вт, бірізді орналасқан біртекті қабаттары бар қоршау конструкциясын жеке қабаттардың термиялық кедергілерінің сомасы ретінде анықтаймыз:
Rк = R1 + R2 + R3 +…+ Rn + Rв.п.,
мұндағы R1, R2,…RN – қоршау конструкциясының жекелеген қабаттарының термиялық кедергілері
Rв.п – жабық ауа қабатының термиялық кедергісі
Ескертулер
- Егер конструкцияда сыртқы ауамен желдетілетін ауа қабаты жобаланған болса, онда RК анықтау кезінде ауа қабаты мен қоршаудың сыртқы беті арасында орналасқан конструкция қабаттары болады.
- Жобалауда қабырға конструкцияларындағы жылу өткізгіш металл қосылыстарды ескермеуге рұқсат етіледі.
- Сыртқы қабырғалардағы тұйық ауа қабаттарын қабаттың биіктігінен аспайтын және 6м-ден аспайтын биіктікте қарастыруға болады.
Қабырға конструкциясының қалыңдығын анықтау
Сыртқы және ішкі кірпіштің қалыңдығы:
– керамикалық кірпіштен жасалған сыртқы қалау – 0,12 м;
– силикат кірпіштен жасалған ішкі қалау – 0,25 м.
Жылытқыштың қалыңдығын мына формула бойынша анықтаймыз:
Осы формуладан Ro = Rо пр қабылдаймыз.
Сонда,
мұндағы δ2-жылытқыштың қалыңдығы, м.
Жылытқыштың қалыңдығы 0,12 м дейін.
Содан кейін 10 мм тең тік ерітінді тігістерінің өлшемдерін ескере отырып, сыртқы қабырғаның жалпы қалыңдығы тең болады: 120+20+120+250=510 мм = 0,51 м.