Жоспар:
І. Кіріспе Педагогикалық қызмет – қоғамдық құбылыс
ІІ. Негізгі бөлім
Шеберлік пен шығармашылыққа педагогикалық тұрғыдан түсініктеме
Педагогтың шеберлігі – заман талабы
ІІІ. Қорытынды
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында «білім беру жүйесінің басты міндеті ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар ғылым мен тәжірибе жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін жағдайлар жасау» делінген.
Қазақстан Республикасында білім берудің дамытудың 2011 – 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында «экономиканың орнықты дамуы үшін сапалы білімнің қолжетімділігін қамтамасыз ету арқылы адами капиталды дамыту, білімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру, жеке тұлғаның қажеттілігін қанағаттандыратын және білім беру саласындағы үздік әлемдік тәжірибелерге сай келетін білім сапасының жоғары деңгейіне қол жеткізу» міндеті қойылып отыр.
Көрнекті педагог В.П. Сухомлинский «егер мен сабақ беруші ғана болсам педагогтық деңгейге көтеріле алмас едім, шәкірттерімнің жүрегі мен үшін қақпасын мәңгі ашпас тас қамалдай болып қала берер еді», деген тұжырымдамасы педагогикалық қызметтің мәнін аша түседі.
Педагогикалық шеберлік туралы түсінік.
Педагогикалық шеберлік – тек қана мұғалімнің жалпы, жан – жақты және әдістемелік сауаттылығы ғана емес, ол – әр сөзді оқушылырға жеткізе білу, олардың толық қабыл алуы.
Ұстаздық шеберлік: 1) мұғалімнің өмірге көзқарасы, оның идеялық нанымды, моральды бойына сіңірген адам екендігі; 2) пәнді жетік білген, ойын толық жеткізетін және оқушылардың бойында әдеп, әдет, дағды сияқты моральдық нормаларды сіңіре білгендігі; 3) оқыту мен тәрбиелеудің әдіс – тәсілдерін меңгерген, білгенін қызықты да, тартымды өткізе алатын, педагогикалық әдеп пен талантын ұштастырған адам ғана шеберлікке ие болады.
Педагогикалық шығармашылық туралы түсінік.
Шығармашыл мұғалім – зиялы тұлға.
Шығармашыл мұғалім – рухани бай тұлға.
Шығармашыл мұғалім – жаңашыл тұлға.
Шығармашыл мұғалім – еркін тұлға.
Шығармашыл мұғалім – ізгілікті тұлға.
Шығармашыл мұғалім – азаматтық белсенді тұлға.
Шығармашыл мұғалім – бәсекеге төтеп беретін тұлға.
Шығармашыл мұғалім – мәдениет адамы.
Шығармашылық әлеуеттің акмеологиялық сипаттамасы:
· Кәсіби қызығушылықтардың жаратушылық бағыттылығы;
· Жаңашылдық әрекетке деген қажеттілік;
· Инновацияға бейімділік;
· Жалпы және кейбір арнайы интелектінің жоғарғы деңгейде болуы;
· Ассоциациалық байланыстарды қалыптастыруға деген бейімділік,
· Жақсы дамыған елестете алушылық;
· Мінез – құлық пен әрекетті реттеп отырудағы күшті жігерлік;
· Дербестік;
· Өзінің ахуалын басқара алушылық, әсіресе шығармашылық белсенділігін ынталандыра білушілік.
Педагогикалық импровизацияны (суырып салмалық деуге де болады деп ойлаймыз) А.К.Маркова «күтпеген педагогикалық шешімдерді тауып, оны жүзеге асыра білу» деп түсіндіріп, оның төрт кезеңнен тұратынын атап көрсетеді: 1)педагогикалық ойдың жарқ етуі; 2)педагогикалық мақсаттың мәнін бір сәтте ұғынып, оны жүзеге асырудың жодарын жылдам таңдай алу; 3)педагогикалық идеяны жұртшылық алдында нақтылы түрде көрсете алу; 4)ой қорытып көрсеткен педагогикалық идеяны тез арада талдай білу;
М.М. Поташник мұғалімнің шығармашылығы мына жағдайларда көрінеді деп есептейді:
1. мәселені шешудегі тапқырлықта;
2. жаңа формалар әдістер, тәсілдер, технологиялар жасап, оларды тиімді қолдана алуда;
3. белгілі тәжірибені жаңа жағдайда тиімді пайдалана алуда;
4. жаңа міндеттерге сәйкес белгіліні жетілдіре, өзгерте алуда;
5. жоғары интиуциямен нақты есеп негізіндегі сәтті импровизацияда;
6. бір мәселені шеше алудың бірнеше жолдарын көре алуда;
7. нақты педагогикалық іске әдістемелік әдістемелік нұсқаулар мен теориялық ережелерді трансформация жасай алуда.
Ұстаздық шеберлік:
1) мұғалімнің өмірге көзқарасы, оның идеялық нанымды, моральды бойына сіңірген адам екендігі;
2) пәнді жетік білген, ойын толық жеткізетін және оқушылардың бойында әдеп, әдет, дағды сияқты моральдық нормаларды сіңіре білгендігі;
3) оқыту мен тәрбиелеудің әдіс – тәсілдерін меңгерген, білгенін қызықты да, тартымды өткізе алатын, педагогикалық әдеп пен талантын ұштастырған адам ғана шеберлікке ие болады.
Педагогикалық шеберлік мынадай жүйелерге бөлінеді:
- педагогикалық іс – әрекеттегі гуманистік бағыттылығы;
- педагогикалық кәсіби білгірлігі;
- педагогикалық іс- әрекеттеке бейімділігі;
- педагогикалық техникасы.
Педагогикалық кәсіптік шеберлікті дамыту міндеттері:
1. Педагогикалық білім бірлігі;
2. Педагогикалық кәсіпке бейімділігі;
3. Ситуацияларды меңгеру;
4. Балалардың психологиялық жағдайын меңгеру.
Қазақстан Республикасының «Білім» туралы Заңының 8-бабында «Білім беру жүйесінің басты міндеттерінің бірі – оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу» деп атап көрсеткен.
Жаңа педагогикалық технология – бұл оқу процесін ұйымдастыру және өткізу барысындағы оқушылар мен мұғалімдерге жайлы жағдай тудырудың, біріктірілген педагогикалық қарым – қатынастың барлық жағдайларды ойлап қарастырған моделі.
Өзіндік әдіс – тәсілдерімен ерекшеленіп жүрген, білім берудің жаңа педагогикалық технологиялары :
– білім беруді ізгілендіру ;
– дамыта оқыту технологиясы ;
– ойын арқылы оқыту технологиясы ;
– деңгейлік саралап оқыту технологиясы ;
– ақпараттық оқыту технологиясы ;
– тірек-сызба арқылы оқыту технологиясы ;
– модульдік оқыту технологиясы ;
– сын тұрғысынан ойлау технологиясы ;
– проблемалық оқыту технологиясы; т.б:
Педагогикалық тапсырмаларға байланысты тәрбие жұмысы үшке бөлінеді:
1). Оқу процесіндегі басқару және өзін- өзі басқару формасы (жиналыс, митингі, апта жаңғырығы, куратор сағаты т.б);
2). Таным формалары ( экскурсия, саяхат, газеттершығару т.б.); 3). Көңіл көтеру формалары (кеш, КВН және т.б.);