ЖүЙКЕ ЖҮЙЕСІНІҢ АУРУЛАРЫНДАҒЫ ЕМДІК ДЕНЕ ШЫНЫҚТЫРУ
Нерв жүйесі организмнің барлық ағзалары мен жүйелерінің функцияларын басқарып, оның сыртқы ортамен байланысын жүзеге асырады.
ЖҮЙКЕ ЖҮЙЕСІНІҢ АУРУЛАРЫ
Жарақаттың нерв жүйесіндегі орнына қарай перифериялық немесе орталық салдану не сему деп ажыратылады.
Ми жарақаттары
Омыртқа және жұлын жарақаттары
Перифериялық нерв жарақаттары
Омыртқа остеохандрозы
Бел-сегізкөз радикулиті
Мотонейропатиялар
Неврологиялық науқастарды кешенді реабилитациялауда ЕДШ, массаж, физиологиялық ем, гидрокинездік терапия, еңбекпен емдеу, санаторлық-курорттық ем қолданылады. ЕДШ құралдары нерв жүйесіне тиімді әсер етеді.
ҚР 2012 жылындағы реабилитациялық қызметтің көлемі.
Арнайы жаттығулар бұзылған және жоғалтылған қимыл-қатынасты қалпына келтіру немесе олардың орнын толтыру мақсатында қолданылады.
- Идеомоторлық жаттығулар
- Координацияны қалпына келтіруге, жақсартуға арналған жаттығулар
- Тепе-теңдікті сақтауға бағытталған жаттығулар
- Тіндерді созуға және денені белгілі бір қалыпта ұстаумен емдеуге арналған жаттығулар
- Түрлі қозғалыс дағдыларын қалыптастыруға арналған жаттығулар
- Суда орындалатын жаттығулар бұлшықеттер тонусын босаңсытуға арналған жаттығулар
- Бұлшықеттердің күшін, буындағы қозғалыс амплитудасын арттыруға арналған жаттығулар
Жаттығулар әр алуан комбинацияда уйлестіріледі және науқастың жасына, сырқатына, жынысына реабилитация кезеңіне және қозғалыс ақауына байланысты тағайындалады
МИ ЖАРАҚАТЫ
Ми жарақатының жеңіл түрінде ЕДШ-ды 2-3 күндерден бастап , емшараларды науқастың керуетке отырған қалпында орындайды.
Орта ауырлықтағы және ауыр ми шайқ алуы мен мидың соғылуында емдік жаттығуларды науқастың жалпы жағдайы қанағаттанарлық болған кезден бастап, кееуетке жатқан қалпында жасауға болады.
Науқастың кереуетте жатқан тәртібіне сәйкес, бұл кезеңде науқас
Тыныс алу жаттығуларын
Аяқ-қолдың кішкене буындары мен бұлшықеттеріне арналған жаттығуларды жасайды.
Асықпай, баяу күніне 1рет алғашында 10-15мин басталады.
Науқас отырғаннан бастап
Тыныс алу, басын, денесін қозғау жаттығулары
Тепе-теңдіккті, координацияны қалпына келтіруге бағытталған жаттығулар
Омыртқа және жұлын жарақаттары
Емдеу 4 кезеңге бөлінеді
жарақаттан соң 2-10 күндер – емдік жаттығулардың жалпы дамытатын түрлері
11-20 күндері – арқа бұлшықеттеріне, қол-аяққа арналған жаттығулар енгізіледі
20-60 күндері – арқа, іш бұлшықеттерніне арналған жаттығулар жасалады, мақсаты мықты бұлшықет корсетін түзу
60-80 күндері – тұлғаны дұрыс сақтай отырып, жүруге үйрету
Сонымен бірге науқасқа массаж тағайындалады
Науқас кереуеттен тұрған соң 6-8 ай бойы коррекциялаушы корсет тағып жүруі тиіс
Перифериялық нерв жарақаттары
Нервтің ауыр жарақаты нейрохирургиялық бөлімшеде операциялық жолмен емделеді, кейінгі кезеңде ЕДШ, физиологиялық ем, массаж тағайындалады. ЕДШ жарақат ошағында
- қан айналымды
- лимфа айналымын,
- трофикалық процестерді жақсартады
- салданған бұлшықеттерді нығайтады
- бұлшықет контрактураларының алдын алады
- буын қозғалысын жақсартады,регенерацияны стимуляциялайды
Емдік гимнастика
- Жарақаттанған аяқ-қол буындарын пассивті қозғау
- Белсенді қозғау
Омыртқа остеохандрозы
Реабилитация үшін
Жалпы массаж
Вибромассаж
Кримассаж
Гидрокинезотерапия
Емдік жаттығулар
бел-сегізкөз радикулиті
Емдік жаттығулар науқастың жатқан қалпында, төрт тағандап тұрған қалпында жасалады.
тыныс алу жаттығулары
денсаулықты нығайтудың жалпы жаттығулары
күрт бұрылу, секіру, гантельдерді пйдалану, денені бұру тәрізді жаттығуар енгізуге болмайды
мотонЕйронопатия
Бет нервісі невритінде
Массаж бетке, мойынға 5-8 мин
Мимикалық қимылдарды орындайтын бұлшықеттерге арналған жаттығулар 10-12 мин, күніне 2 рет
Дыбыстық жаттығулар ( П, Б, М, Ф, Ф, У, О)
Кәрі жілік нерві невриті
Пайдаланылған әдебиеттер
1.Нәбиев Е.Н «Емдік дене шынықтыру»
2.Епифанов В.В Лечебная физкультура
- fizkult-ura.ru
4.Meduniver.com